Vroeger was alles overzichtelijker. Neem nou de bediening in het restaurant- en hotelwezen. Dat waren over het algemeen allemaal mannen. Riep je “Ober”, dan werd je op je wenken bediend. Wat zeg je nu, als je wat wilt bestellen?

Een respectabel vak

Werken in een hotel of restaurant was altijd een respectabel vak. Niet dat dit nu niet meer respectabel is, maar het was toen een écht beroep waarvoor je geleerd of op z’n minst ervaring in moest hebben. De mannen in de bediening liepen nagenoeg allemaal in het zwart wit en zelfs met een strik. Allemaal keurig. De man heette ober, de vrouw werd aangesproken met ‘mevrouw’ of ‘juffrouw’. Heerlijk overzichtelijk.

Ze wist wel dat knippen met de vingers het toppunt van irritatie bij haar opwekte.

Een leuke bijbaan

Er heeft een kentering plaats gevonden in het vak. Het zo respectabele bedieningsvak is veelal een leuke bijbaan geworden. Studenten serveren er een paar uurtjes bij naast hun studie. Vinden ze het werk niet meer leuk, dan gaan ze weer wat anders doen. Want een bijbaan moet leuk zijn en goed geld opleveren. Een avondje stappen en op vakantie gaan kost ook wat. Nu zijn het de zeldzame pareltjes in de bediening die in hun bijbaan presteren alsof het een echt vak is, gasten in de watten leggen en graag hun kennis willen vergroten over wijnen en de ingrediënten in de diverse gerechten.

Onpersoonlijker

De perceptie van het vak mag dan veranderd zijn, de gast van vandaag is ook niet meer zoals hij of zij vroeger was. Uit eten gaan en in een hotel verblijven liggen nu veel meer binnen handbereik. De keuze uit een snelle en voordelige maaltijd versus een avondje luxe uit eten is eenvoudig te maken. We reserveren en geven onze kritieken online, zonder tussenkomst van personen. Het is allemaal wat onpersoonlijker geworden. Ik bel nog altijd als ik een tafel wil reserveren, al helemaal als ik het bewuste restaurant nog niet bezocht heb. Want hoe men een reservering afhandelt zegt al veel over de gastvrijheid en de service.

Gerestyled

Ik had al eerder een verhaal geschreven over het ge-jij en ge-jou in de wereld van gastvrijheid. En die wereld is heel groot. Want ook de mevrouw of meneer achter de kassa hoort haar klanten gastvrij te bejegenen. Zelfs in veel sterren-zaken is de meer klassieke bediening, gerestyled in jeans en sneakers. En met dat soort kleding aan ga je je toch anders gedragen. Anders lopen en praten.

Hoe spreek ik u dan aan, ober?

Deze vraag kwam recent bij mij naar boven. Wij streken neer in een gezellig restaurant in Leiden. Het jonge personeel was passend gekleed in de stijl van de ongedwongen omgeving. Witte shirts op jeans en sneakers met als catchy detail, rode bretellen. De leeftijd van de medewerkers was zo rond de 20 jaar. We wilde nog wat wijn bestellen. Nou ben ik niet zo van het roepen en vinger in de lucht steken, maar probeer meestal iemands blik te vangen. Maar dat ging nog niet zo makkelijk, dus wilde ik een dame aanspreken. Maar wat zeg je dan? Mevrouw, juffrouw, hallo, ober?

Ik legde mijn vraag voor aan de dame die bij ons aan tafel kwam. Zelfs zij wist niet hoe zij aangesproken wilde worden. Ze wist wel dat knippen met de vingers het toppunt van irritatie bij haar opwekte. Oja, liever ook geen ‘mevrouw’ zeggen. Want dat klinkt zo oud.

Alles leuk en aardig, maar ik heb nog steeds geen antwoord op mijn vraag. Heeft u wellicht een suggestie?

Met gastvrije groet,

Robert Bosma